A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ
Türkiye uzun süredir iş gücünün niteliğini yükseltmek ve ekonominin tüm
sektörlerinde istihdam imkânlarını artırabilmek için mesleki eğitim sistemini geliştirmeye
çalışmaktadır. Bu çaba Türkiye'nin dünyanın önde gelen ekonomileri arasında rekabet
edebilirliği ve Avrupa Birliğine giriş sürecinde daha da anlamlı hâle gelmektedir.
Ülkemiz ekonomisi açısından çok önemli olan bu sektöre kalifiye eleman yetiştiren
mesleki eğitim sistemine yeni bir anlayış getirecektir.
Ülkemizde, muhasebecilik yasalarla düzenlenmiş bir meslektir. Muhasebe ile ilgili
ilk kanunumuz Mustafa Kemal ATATÜRK zamanında çıkartılmış olan 26.05.1927 tarih ve
1050 Sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunudur. 3568 sayılı 01.06.1989 tarihli Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik
kanunun ise bu ünvanlara meslek içerisinde kademelendirme getirmiştir. Anadolu ticaret
meslek lisesi ve ticaret meslek lisesinden mezun olanlar kanunda belirtilen şartları yerine
getirmek suretiyle bu unvanları kazanabilirler.
B. ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER
- Bilgisayarlı muhasebe,
- Dış ticaret ofis hizmetleri,
- Finans ve borsa hizmetleri dalları yer almaktadır.
Muhasebe, finans ve borsa hizmetleri tüm sektörlerin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Teknolojik gelişmelere paralel olarak bu meslekte aynı hızla gelişmeye ve değişmeye devam
etmektedir. Muhasebe ve finansman hizmetleri bilgisayar ortamında yapılmaktadır. Bu
gelişme ile meslek alanında hızlı değişimlere ayak uydurabilecek elemanlara ihtiyaç
duyulmaktadır.
Muhasebe ve Finansman alanında geliştirilecek olan eğitim programının iş yaşamı
ihtiyaçlarına uygun olması gerekliliğinden yola çıkılarak sektör taraması ve meslek analizi
yapılmıştır. Ayrıca çeşitli illerde alan araştırması yapılarak, sektör çalışanları ile birebir
görüşülerek iş analizleri yapılmıştır.
Bu amaçla geliştirilen Muhasebe ve Finansman alanı programı yaşam boyu öğrenme
ilkeleri doğrultusunda meslek elemanlarına, ulusal ve uluslararası yeterlikleri kazandırmayı
hedefleyen bir yapıda tasarlanmıştır.
BİLGİSAYARLI MUHASEBE ELEMANI
Tanımı
Hesap planı sistemini oluşturan, beyannameye esas teşkil eden bilgi ve belgelerin
intikalini sağlayan, beyannameleri düzenleyen bilgisayarı kullanan, defterleri mevzuata göre
tutan, firmanın kredi ve cari hesap durumunu takip eden, koordinasyon sağlayan yazışma ve
raporları yazan, Sosyal Güvenlik Kurumu işlemleri hakkında bilgi sahibi olan nitelikli
kişidir.
Görevleri
- Hesap planı sistemini oluşturmak.
- Beyannameye esas teşkil eden bilgi ve belgelerin intikalini sağlamak.
- Beyannameleri düzenlemek.
- Bilgisayar kullanmak.
- Defterleri tutmak.
- Firmanın kredi ve cari hesap durumunu kontrol etmek.
- Koordinasyon sağlamak.
- Yazışma ve raporları yazmak.
- Sosyal Güvenlik Kurumu ve İŞKUR bildirgelerini hazırlamak.
DIŞ TİCARET OFİS ELEMANI
Tanımı
İhracat / İthalat operasyonları olan firmalarda siparişlerin alınması, sipariş formları
ve proforma faturaların hazırlanması, siparişlerin üretim-planlama birimine bildirilmesi,
üretilen ürünlerin nakliyesi ve gümrük işlemleri ve ürün bedellerinin tahsilatı sürecindeki
işleri takip eden kişidir.
Görevleri
- Çalışma planı ve iş organizasyonu yapmak.
- Siparişlerle ilgili gerekli formları doldurmak.
- Planlama ve operasyon birimi ile koordinasyon sağlamak.
- İlgili ihracat ve ithalat dökümlerini hazırlamak.
- Nakliye firması ile gümrük müşaviri arasında iletişimi sağlamak.
- Yapılan ithalat/ ihracat işlemi sonrası ilgili birimler ve müşteri ile iletişim kurmak.
- Müşteri cari hesaplarının ve sevkıyatların kontrolünü yapmak, rapor oluşturmak.
FİNANS HİZMETLERİ ELEMANI
Tanımı
Borsa seansından önceki, seans esnasındaki ve seans sonrasındaki işlemleri yapan,
müşterilere kredi ayarlayan, ekonomi ve şirket haberlerini takip ederek müşterilere
danışmanlık hizmeti veren nitelikli kişidir. İş öncesi hazırlık yapan, reyon işlemlerini
yapan/yaptıran mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürüten sorumluluk sahibi nitelikli
kişidir.
Görevleri
- Günlük para hareketlerini takip etmek.
- Günlük satışları ve kayıtları kontrol etmek.
- Banka işlemlerini yürütmek.
- Satıcılar ile ticari ilişkileri düzenlemek.
- Stokları yönetmek.
- Tahsil ve tediye işlemlerinin ön muhasebesini gerçekleştirmek.
- Alımları sevk ve idare etmek.
- Sosyal Güvenlik Kurumu belgelerinin düzenlenmesi ve ödemelerini yapmak.
- Seans öncesi işlemleri yapmak.
- Seans esnasındaki işlemleri yapmak.
- Kredisi uygun olmayan müşterilere kredi ayarlamak.
- Ekonomi ve şirket haberlerini takip etmek.
- Müşterilere danışmanlık yapmak.
- Seans sonu işlemleri yapmak.
C. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Bu alandaki mesleklerde çalışmak isteyenler;
- Dikkatli ve titiz çalışma alışkanlığına sahip
- Dürüst ve güvenilir,
- Etkili ve güzel konuşan,
- Güler yüzlü,
- İnsan ilişkilerine özen gösteren,
- Ekip çalışmasına uygun,
- Yeniliklere açık,
- Sır saklayabilen,
- İşleri zamanında bitirebilen,
- İş yeri çalışma prensiplerine uygun davranan
- Mesleği ile ilgili etik ilkelere uygun davranan,
- Meslek ile ilgili bilgi birikimi ve becerilere sahip,
- Matematikle ilgili konularda başarılı,
- Tablo grafik çizelge okuma becerisine sahip kişiler olmalıdır.
D. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Muhasebe hizmetleri genellikle büro ortamında yürütülmektedir. Temiz büro
ortamlarında, işçi sağlığı ve işçi güvenliği açısından önemli bir risk bulunmamaktadır.
Muhasebe de kullanılan bildirge ve beyannameler günlü olduğundan, vergi ve yükümlülükler
yerine getirilirken zaman çok önemlidir. Yükümlülüklerin gününde yerine getirilmesi
zorunludur.
Meslek mensuplarının kazançları, muhasebe ve mali müşavirlerin yasalarla
düzenlenmiş olan S.M.M.M.O (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Odaları) tarafından bir
tarife ile belirlenmektedir. Alt meslek gruplarının kazançları ise işyerlerine göre değişiklik
göstermektedir.
E. İŞ BULMA İMKÂNLARI
Meslek mensupları; muhasebe ve mali müşavirlik bürolarında, dış ticaret ve finans
kuruluşlarının ilgili departmanları ile ticarî işletmelerin muhasebe servislerinde çalışabilirler.
Ayrıca her türlü kuruluşun mali işlerle ilgili bölümlerinde çalışabilirler. Mesleğin oldukça
geniş bir çalışma alanı mevcuttur.
Ülkemizde, muhasebecilik yasalarla düzenlenmiş bir meslektir. Anadolu ticaret
meslek lisesi ve ticaret meslek lisesinden mezun olanlar kanunda belirtilen şartları yerine
getirmek suretiyle bu unvanları kazanabilirler.
F. EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI
Meslek eğitimi; meslek liselerinin (ML, AML, TML ve ATML) Muhasebe
Finansman Alanında diploma programları ile Mesleki Eğitim Merkezleri ve çeşitli yaygın
eğitim kurumlarında sertifika programlarıyla verilmektedir.
Liseden sonra, yüksek öğrenime geçiş sınavını başaranlar lisan programlarına devam
edebilirler ya da meslek yüksek okullarının ilgili bölümüne sınavsız geçiş yapabilirler.
Meslek yüksek okulunu bitirenler, dikey geçiş sınavı ile lisans programlarına geçebilirler.
Eğitim sürecinde, yeterlik sertifikalarını alarak ve sektörde iş başında eğitimini
tamamlayarak muhasebe ve mali müşavirlik bürolarında, dış ticaret ve finans kuruluşlarının
ilgili departmanları ile ticarî işletmelerin muhasebe servislerinde kariyer yapabilirler. İş
yerlerinde belli bir süre çalışarak idari yönden de ilerleme sağlamaları mümkündür.
Ayrıca, 3568 Sayılı Kanun ile düzenlenmiş olan serbest muhasebeci, serbest
muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir unvanlarını da belirli çalışma şartlarını
yerine getirerek alabilirler.
Mesleki Eğitim Merkezleri çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve
meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kursları
açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla
açılan eğitim kurumlarıdır.
Halk Eğitimi Merkezleri yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve
her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaş ve düzeyde bireylere eğitim
sunmaktadır.
Mesleki Eğitim Merkezlerinde, Muhasebe ve Finansman alanında eğitim
verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından
dolayı yatay ve dikey geçişler olabilecektir.
